Sermaye Piyasası Kurulu yani kısaca SPK, finansal ve yönetimsel bağımsızlığa malik olan düzenleyici ve denetleyici bir halk kurumu şeklinde tasvir edilebilir. SPK ile alakalı enformasyon ehli olmayı arzu eden birçok insan, internet ortamı kapsamında incelemeler yapmaktadırlar. O halde, SPK nedir? SPK’nın vazifesi nedir? SPK teriminin kısa tarihçesi ve açılımı nedir? Gibi soruları daha ayrıntılı bir biçimde incelemeye başlayalım.
SPK (Sermaye Piyasası Kurulu), sayısı 2499 olan Sermaye Piyasası Kanunu ile 1981 yılında meydana getirilmiştir. SPK’nın yani daha açık bir şekilde ifade edilecek olursa Anapara Piyasası Heyeti’nin oluşturulma maksadı, Sermaye Piyasası Yasası’nın ilk maddesi dahilinde dile getirilmiştir. Bunun üzerine; kısıntıların yatırım fonlarına tevdi edilip, halkın ekonomik manada iyileşmeye genel ve faal bir şekilde katılım sağlamasına vesile olmak gayesiyle; sermaye işkolunun netlik, itimat ve istikrar içerisinde faaliyet göstermesini tutum sahibinin yararlarının ve imtiyazlarının muhafaza edilmesini, kontrol etmek ve düzene koymak şeklinde izah edilebilir.
Sermaye yani günümüzde daha aşina olunan haliyle Anapara Piyasası Kurulu ya da kısaca SPK, tutum ehli bireylerin mevcut haklarının muhafaza edilmesi amacıyla 1981 yılında meydana getirilmiştir. Merkez noktası başkent Ankara’da olmak üzere İstanbul’da bir mümessilliği mevcuttur. Sayısı 2499 olan yasa kitabı ile meriyete girmiş olan bir yasa şeklinde ifade edilebilmektedir.
Türkiye tarihinde yer alan birinci özerk yüksek heyet olma özelliğini taşımaktadır. Finansal ve yönetimsel bağımsızlığa malik biçimde mali işler piyasaları şeklinde özerk bir vaziyette yapılan tertiplemelerde, birtakım denetimler yapılmaktadır. Bu bakımdan tertip edici kamu kurumu olarak da bilinir ve Başbakanlık ile bağlantılı olan bir kurum olduğu söylenebilir.
Ayrıcalıkların muhafaza edilmesi ve sermayedar şahıslara üst düzey fayda sağlamak suretiyle düzene koyma uygulanmaktadır. Bu ise işkollarına olan itimadın yükseltilmesi ile sermayedar şahısların korkusuzca mevduatlarını yapmaları temin edilmektedir. Sermaye Piyasası Kurumu’nu bu biçimde izah etmek yanlış olmayacaktır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun belli başlı bazı vazifeleri bulunmaktadır. Bununla birlikte bu vazifeleri tanzim etmek okurlar için son derece yararlı olacaktır. Sayısı 6362 olan Sermaye Piyasası Kanunu’nda yer alan vazifelerin tazmin edilmesiyle yükümlüdür.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun vazifeleri;
Türkiye sınırları içerisindeki birinci konumdaki kontrol edici ve düzene koyucu yüksek heyeti olarak tanınan SPK’nın uzun hali Sermaye Piyasası Kurulu biçimindedir. Sermaye Piyasası Kurulu, 1982 yılının 13 Ocak gününde, anapara piyasasının netlik, itimat ve istikrar içerisinde hizmet vermesi ve tutum ehli şahısların haklarının muhafaza edilmesi ülküsüyle sayısı 2499 olan yasa kitabı çerçevesinde meydana getirilmiştir.